Πολλές γυναίκες κατά την διάρκεια της πορείας τους με τον καρκίνο του μαστού, αποκόβονται και απομακρύνονται από το περιβάλλον τους και αυτό γιατί νιώθουν ότι πρόκειται να δώσουν μια πολύ προσωπική μάχη. Είτε λόγω της ανάγκης τους να προστατεύσουν τους ανθρώπους γύρω τους, είτε διότι αισθάνονται ότι οι άλλοι δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν και να συμμεριστούν τα άγχη και τους φόβους τους, επιλέγουν να αποστασιοποιηθούν και να διαχειριστούν την κατάσταση αυτή μόνες τους.
Όμως, ιδιαιτέρως όταν υπάρχουν παιδιά η κοινωνική αποστασιοποίηση και η προσωπική απομόνωση θα πρέπει συνειδητά να αποφεύγεται και η μητέρα που νοσεί από τον καρκίνο του μαστού, εάν αισθάνεται πως χρειάζεται βοήθεια στο να ανταπεξέλθει στον ρόλο της μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο, να αναζητά βοήθεια.
Συνήθως, μια από τις πρώτες σκέψεις των γυναικών οι οποίες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, είναι το τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η ασθένεια στα αγαπημένα τους πρόσωπα και πολύ περισσότερο στα παιδιά τους και τον σύντροφό τους. Το πως μπορεί να αλλάξουν οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια, η νέα κατανομή στις αρμοδιότητες, οι νέες ανάγκες για φροντίδα και συμπαράσταση, είναι όλα θέματα στα οποία σχεδόν αυτόματα δίνετε προτεραιότητα, παράλληλα με τη δρομολόγηση του ιατρό-θεραπευτικού προγράμματος που απαιτείται να ακολουθηθεί.
Το άγχος της ανακοίνωσης της είδησης της ασθένειας στα παιδιά και για το κατά πόσο χρειάζεται με λεπτομέρειες να τους εξηγηθεί το τι θα επακολουθήσει, ιδιαιτέρως όσον αφορά το ιατρικό θεραπευτικό κομμάτι και τις επιπτώσεις και αλλαγές στην καθημερινή ζωή της οικογένειας, είναι απολύτως λογικό.
Ειδικά όταν τα παιδιά είναι σε μικρή ηλικία είναι πιθανόν να μην είναι σε θέση να κατανοήσουν τις σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις μιας τέτοιας διαδικασίας για τη μητέρα τους και πολλές φορές ίσως παρεξηγήσουν συμπεριφορές ή νιώθουν ότι ευθύνονται τα ίδια για αυτήν την κατάσταση.
“Η μαμά γύρισε σήμερα από το νοσοκομείο και ενώ είχε τόσες μέρες να με δει, δεν έκατσε να παίξει μαζί μου όταν της το ζήτησα.”
“Η μητέρα μου τον τελευταίο καιρό, είναι συνέχεια κουρασμένη και θυμωμένη και δεν καταλαβαίνω γιατί.. Νομίζω πως φταίω εγώ.”
“Το τελευταίο διάστημα, όλες τις δουλειές στο σπίτι τις κάνει ο μπαμπάς, όχι η μαμά… Κουράστηκε να μας φροντίζει;”
“Καταλαβαίνω ότι η μαμά μου δεν είναι καλά αυτόν τον καιρό αλλά δεν ξέρω γιατί, δεν μου λέει κανείς για ποιόν λόγο…Φοβάμαι…”
“Αυτές τις μέρες, βλέπω τη μαμά συνεχώς κλαμένη και τον μπαμπά θυμωμένο… Χωρίζουν; Μήπως έκανα κάτι εγώ;”
Σε τέτοιες δυσκολίες είναι πολύ σημαντικό να δίνεται μεγάλη δυνατότητα στην επικοινωνία και η οικογένεια να συσπειρώνεται και να δρα ως ένα προστατευτικό και υποστηρικτικό περιβάλλον αγάπης και φροντίδας για όλα τα μέλη της.
Σε αυτήν την προσπάθεια της μητέρας με καρκίνο του μαστού, να μιλήσει στα παιδιά, είναι πολύ βοηθητικό το να πάρει θέση και ο πατέρας της οικογένειας και δίπλα της συντροφικά, αλλά και ενισχύοντας θετικά το οικογενειακό κλίμα παρέχοντας βοήθεια όσο το δυνατόν σε όλα τα επίπεδα.
Φυσικά, δεν είναι αυτονόητο το ότι η διάγνωση του καρκίνου του μαστού δεν θα επηρεάσει το ζευγάρι. Όταν όμως υπάρχουν παιδιά στην οικογένεια, το να λειτουργούν οι γονείς ως ομάδα είναι άκρως σημαντικό και είναι μια πρακτική που έμπρακτα ωφελεί όλους.
Γενικά, παρατηρείται πως όταν τα παιδιά γνωρίζουν πληροφορίες σχετικά με τη δυσκολία που βιώνει η μητέρα τους είναι λιγότερο φοβισμένα και προβληματισμένα, από ότι όταν βιώνουν τον καρκίνο του μαστού σαν κάτι για το οποίο κανείς δεν μιλά, ή σαν κάτι τετελεσμένα καταστροφικό. Έτσι, παρότι μπορεί για τους γονείς να είναι μεγάλη η πρόκληση του να μιλήσουν στα παιδιά για τον καρκίνο, το να καταφέρουν να εκφραστούν ανοιχτά και με σεβασμό, δηλώνει τη διάθεση τους για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες όλοι μαζί ενωμένοι.
Συζητώντας με ηρεμία και με απλό και ειλικρινή τρόπο για την ασθένεια, για το τί πρόκειται να συμβεί στο σώμα της μητέρας κατά την περίοδο αυτήν, δίνονται κάποιες εξηγήσεις και αιτιολογείται και η εκάστοτε δυσάρεστη ψυχολογική διάθεση και σωματική κατάσταση της μητέρας που πάσχει από καρκίνο του μαστού. Το παιδί αρχίζει να κατανοεί και να βοηθάει και κυρίως, παύει να νιώθει υπεύθυνο για την κατάσταση που επικρατεί γύρω του.
Ένα από τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να μοιραστεί κανείς με τα παιδιά τα νέα που αφορούν την υγεία της μητέρας τους. Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν κανόνες για την κατάλληλη στιγμή για να γίνει αυτή η συζήτηση. Η ηλικία των παιδιών και ο συνήθης τρόπος επικοινωνίας μαζί τους για θέματα που αφορούν την οικογένεια γενικά, θα υποδείξουν την “σωστή” στιγμή. Μια συμβουλή, όμως, που καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη είναι το να μην αφήνεται αδιευκρίνιστη η νέα πραγματικότητα στην οικογένεια και οι εμφανείς αλλαγές που βιώνει η μητέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όσο τα παιδιά δεν ενημερώνονται, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αρχίσουν να ανησυχούν και να προσπαθούν να μαντέψουν τι είναι αυτό που συμβαίνει, κάτι που προσθέτει άγχος και αβεβαιότητα στην καθημερινότητά τους.
Επίσης, η διαδικασία του καρκίνου του μαστού κάνει τη μητέρα που τη βιώνει, ευάλωτη και ευαίσθητη συναισθηματικά και αυτό σίγουρα δυσκολεύει την οικογενειακή επικοινωνία. Όμως, τα δάκρυα της μαμάς και η στεναχώρια της δείχνουν στο παιδί πως μπορεί επίσης με ασφάλεια να εκφράζει τα συναισθήματά του. Από την άλλη, μιλώντας στα παιδιά με ηρεμία και συγκρότηση για τον καρκίνο του μαστού, μπορεί να τα βοηθήσει να αισθανθούν λιγότερο αναστατωμένα. Με όποιον τρόπο κι αν γίνει αυτή η συζήτηση το να συνεχίσει όλη η οικογένεια να ενημερώνεται για την πορεία της υγείας της μητέρας κάνει τα παιδιά να αισθάνονται πραγματικά ενεργά μέλη της και αφήνει χώρο για την έκφραση κάθε απορίας.
Πέρα, λοιπόν, όσων έχουν να πουν οι γονείς, μέσα από την διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια δίνεται η δυνατότητα και στα παιδιά να εκφράσουν και αυτά την αγάπη τους και τη συμπαράστασή τους στη “μαμά” και να μιλήσουν για το πώς αισθάνονται.
Για τη γυναίκα που πάσχει από τον καρκίνο του μαστού είναι πάντα βοηθητικό ένα δίκτυο υποστήριξης και θα πρέπει να συστήνεται και να γίνεται χρήση της βοήθειας αυτής που παρέχεται από τους ειδικούς.
Μέσα από την εξιστόρηση της εμπειρίας με τον καρκίνο του μαστού, μέσα από την έκφραση των δυσκολιών και των προκλήσεων η γυναίκα, βγαίνει πιο δυνατή για την δική της προσωπική πορεία, και της δίνεται η δυνατότητα να διερευνήσει και να διασφαλίσει αποτελεσματικούς τρόπους φροντίδας για την οικογένειά της και κυρίως για τα παιδιά.
Άρθρο :
Παναγιώτα Μπουντή, Ψυχολόγος BSc, MSc, MA &
Μυρτώ Τζίκα-Σταυροπούλου, Λογοθεραπεύτρια BSc
Συντονίστριες της Ομάδας Υποστήριξης “Γυναίκες Μαζί”, 2015-2016
Δημοσίευση του άρθρου έχει γίνει στις ιστοσελίδες: www.psychografimata.com & www.breast-cancer.gr
Comments